سيستم اولويت دهی اتوبوس و خودروهای امدادی ایجاد حق تقدم برای اتوبوس‌ها و خودروهای امدادی

     امروزه گسترش ناوگان اتوبوسرانی از ضرورتهای سیستم حمل و نقل در شهرهای بزرگ به حساب می آید. این گسترش باید با لحاظ کردن اولویت برای تردد این ناوگان در سطح شهر نسبت به سایر خودروها همراه شود تا امکان استفاده موثر از ظرفیت ناوگان فراهم گردد. تخصیص اولویت به تردد اتوبوس به چند طریق می تواند اجرا شود :

• در نظر گرفتن مسیر ویژه برای حرکت اتوبوس (اولویت مکانی)
• تسریع در دادن زمان سبز به اتوبوس (اولویت زمانی)
• ترکیبی از بندهای 2 و 3

     تا کنون صرفاً از روش اول برای تقدم بخشیدن به حرکت اتوبوس استفاده می شود. بدیهی است که احداث مسیر ویژه در همه خیابان ها و تقاطع ها امکان پذیر نبوده و لذا بند های 2 و 3 نیز در سیستمهای حمل و نقل شهری بطور جدی مطرح گردیده اند. پروژه حاضر مدخلی بر این موضوع است و طی آن امکان اولویت بخشی به حرکت اتوبوس از طریق اولویت دادن به زمان سبز چراغ های راهنمایی واقع در مسیر اتوبوس مورد توجه قرار گرفته و در یکی از تقاطع های اصفهان نیز بصورت نمونه (پایلوت) اجرا گردیده است.

     وقتی سخن از تخصیص اولویت زمانی به اتوبوس به میان می آید ناگزیر به عواملی که در امر زمان بندی ترافیک مورد استفاده قرار می گیرند برخورد می کنیم. از عامل انسانی (پلیس) که بگذریم ، مهمترین عامل در زمان بندی عبور و مرور ، کنترل کننده های ترافیکی هستند که عمدتاً در محل تقاطع ها نصب می شوند. سامانه اولویت اتوبوس(BPS) از یکسو باید نزدیک شدن اتوبوس به تقاطع را تشخیص دهد و از سوی دیگر با دادن اطلاع به کنترلر تقاطع، تخصیص اولویت عبور را برای مسیر اتوبوس درخواست نماید. کنترلر با در نظر گرفتن ملاحظات خاص ، نسبت به اجرای اولویت اقدام خواهد نمود. بنابراین می توان ساختار کلی سیستم اولویت اتوبوس را مطابق شکل زیر در نظر گرفت.

در پروژه پایلوت انجام شده در اصفهان،  یک دستگاه GPS و یک فرستنده رادیویی داخل اتوبوس نصب گردید . دستگاه GPS ، موقعیت اتوبوس را در هر لحظه می خواند و هنگامی که اتوبوس در موقعیت نزدیک به چهارراه رسید، از طریق فرستنده رادیویی موقعیت خود را برای کنترلر تقاطع می فرستد. در کنترلر، یک گیرنده رادیویی نصب گردیده که درخواست اتوبوس را دریافت کرده و  در اختیار کنترلر قرار می دهد و کنترلر راساً و بدون دخالت مستقیم مرکز کنترل، نسبت به این تقاضا و دادن اولویت عبور به اتوبوس، تصمیم گیری نماید